Đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm
Hiện nay công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm về thương mại điện tử đã có nhiều chuyển biến tích cực, nhận thức của người dân dần được nâng cao. Trên cơ sở Nghị định 52/2013/NĐ-CP của Chính phủ, Bộ Công Thương đã tiến hành kiểm tra và xử lý nhiều vụ việc vi phạm hành chính trong TMĐT, nhiều trường hợp liên quan tới hàng giả, hàng nhái, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ trên môi trường internet. Cụ thể, tổng mức xử phạt vi phạm hành chính trong năm 2015 là 3,5 tỷ đồng, năm 2016 là 4,5 tỷ đồng, năm 2017 gần 6 tỷ đồng và năm 2018 là trên 7 tỷ đồng, trong đó Cục TMĐT và KTS đã thực hiện thanh tra tại 2 đơn vị và kiểm tra 8 đơn vị và tiến hành xử phạt vi phạm hành chính với tổng mức xử phạt gần 430 triệu đồng. Năm 2019, Cục TMĐT và KTS đã chủ trì tiến hành kiểm tra và thanh tra theo Kế hoạch đã được phê duyệt tại Quyết định số 5004/QĐ-BCT và Quyết định số 4374/QĐ-BCT và tiến hành xử phạt vi phạm hành chính 13 trường hợp vi phạm với tổng mức xử phạt vi phạm hành chính hơn 576 triệu đồng.
Năm 2019 của lực lượng QLTT cả nước đã thực hiện kiểm tra 2.403 vụ việc, xử lý 2.213 vụ việc vi phạm hành chính, xử phạt 16.382.372.000 đồng, trị giá hàng vi phạm 40.625.465.000 đồng hành vi vi phạm về TMĐT và các hành vi lợi dụng TMĐT để kinh doanh hàng hoá nhập lậu, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, hàng giả.
Đầu năm 2020, ngay sau khi dịch bệnh Covid -19 đã từng bước được kiểm soát tốt tại Việt Nam, Cục TMĐT và KTS tiếp tục đẩy mạnh triển khai Kế hoạch kiểm tra theo Quyết định số 3935/QĐ-BCT của Bộ trưởng Bộ Công Thương về việc phê duyệt Kế hoạch kiểm tra năm 2020, Cục TMĐT và KTS đã phối hợp với Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng trực tiếp tiến hành kiểm tra và xử phạt vi phạm hành chính 02 đơn vị với tổng mức phạt 42 triệu đồng.
Quyết liệt triển khai chỉ đạo của Bộ trưởng Bộ Công Thương tại Quyết định số 3304/QĐ-BCT và 2981/QĐ-BCT về công tác Chống hàng giả trong TMĐT
Ngày 28/2/2020, Tổng cục QLTT đã ban hành Quyết định số 368/QĐ-TCQLTT về việc thành lập Tổ công tác về TMĐT (Tổ 368). Thành viên của Tổ 368 gồm đại diện Tổng cục Quản lý thị trường, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số và một số Cục Quản lý thị trường tại địa phương. Việc thành lập Tổ công tác chuyên trách về TMĐT hứa hẹn sẽ tạo ra bước đột phá mới trong cuộc đấu tranh phòng chống buôn lậu, hàng giả, hàng cấm, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ và hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ trong TMĐT.
Thực hiện Quyết định số 3304/QĐ-BCT và Quyết định số 2981/QĐ-BCT của Bộ trưởng Bộ Công Thương về tăng cường thanh tra, kiểm tra, kiểm soát, đấu tranh phòng, chống buôn lậu, hàng giả, hàng cấm, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ và hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ trong thương mại điện tử tại các địa bàn, lĩnh vực trọng điểm đến hết năm 2020, Cục TMĐT và KTS và Tổ 368 - Tổng cục QLTT đã phối hợp với các đơn vị liên quan tiến hành theo dõi, thu thập các thông tin về dấu hiệu vi phạm trên nền tảng thương mại điện tử, dấu hiệu vi phạm về việc kinh doanh hàng hoá nhập lậu, hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ tại nhiều điểm nóng trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh và đã xử lý nhiều vụ việc lớn. Cụ thể như sau:
Ngày 18/3/2020, kiểm tra đồng loạt 4 điểm kinh doanh mỹ phẩm của Hệ thống Ansan Cosmetics tại TPHCM. Phát hiện và thu giữ số hàng hóa có dấu hiệu vi phạm là 7.678 mặt hàng mỹ phẩm có xuất xứ Pháp, Hàn Quốc, Nhật Bản như L’oreal, Innisfree, Vichy, Shiseido, Estee Lauder… được bán cho khách hàng giá thấp hơn hàng chính hãng. Ví dụ: nước hoa Versace loại 5ml giá bán 155.000 đồng/hộp; kem dưỡng ẩm L’oreal loại chai 50ml giá bán 155 nghìn đồng/hộp, trong khi hàng chính hãng giá bán khoảng 600 nghìn đồng/hộp… Các sản phẩm không có hóa đơn chứng minh nguồn gốc xuất xứ; có nhãn gốc bằng tiếng ngước ngoài nhưng không có nhãn phụ bằng tiếng Việt
Ngày 22/5/2020, mặc dù trong bối cảnh dịch bệnh Covid -19 đã từng bước được kiểm soát tốt tại Việt Nam thì việc mua bán hàng hóa đang dần trở lại nhịp độ thường ngày. Sau một thời gian theo dõi hai trang Facebook có tên là: YuMe Fashion và Taga (địa chỉ số 407/1 Sư Vạn Hạnh, Phường 12, Quận 10, Thành phố Hồ Chí Minh) bán hàng theo hình thức livestream, tại thời điểm kiểm tra, Đoàn kiểm tra phát hiện hàng chục ngàn mặt hàng thời trang quần áo, giầy, ví da, túi xách, thắt lưng… có dấu hiệu làm nhái, làm giả các thương hiệu lớn thế giới đã được bảo hộ ở Việt Nam như Gucci, D&G, LV… Người tiêu dùng dường như không thể biết được mình đang xem và mua phải những hàng giả nhãn hiệu lớn. Thậm chí có cửa hàng còn quảng cáo nhận ship loại hàng giả này đi toàn thế giới. Các cơ sở kinh doanh này đã lợi dụng mạng xã hội, Internet để quảng cáo và bán ra thị trường các sản phẩm trên trong một thời gian dài. Chủ các cơ sở này thừa nhận dùng những hình thức phổ biến như livestream trên Facebook để bán hàng trực tiếp cho người tiêu dùng. Mỗi lần livestream, các cơ sở đã thu hút hàng ngàn lượt người xem, chia sẻ và hỏi mua.
Đáng chú ý, đây đều là những hệ thống cửa hàng lớn hoặc facebook có lượng tương tác cao, được rất nhiều nhiều người tiêu dùng lựa chọn mua hàng. Để tăng độ tin cậy, cửa hàng không chỉ dùng hình ảnh tĩnh mà còn livetream (phát sóng trực tiếp) để quảng cáo, bán sản phẩm. Mỗi lần livestream, các cơ sở đã thu hút hàng ngàn lượt người xem, chia sẻ và hỏi mua. Người tiêu dùng không biết được mình đang xem và mua phải hàng lậu, hàng giả nhãn hiệu lớn.
Trong thời gian tới, Cục TMĐT và KTS tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Tổ 368 - Tổng cục QLTT để tham mưu, xử lý các vi phạm TMĐT tại các địa bàn, lĩnh vực trọng điểm, trong đó mặt hàng trang sức, mỹ phẩm, thực phẩm chức năng, đồ gia dụng, rượu, quần áo, giày dép sẽ là những mặt hàng nằm trong chiến dịch kiểm tra, kiểm soát, đấu tranh phòng, chống buôn lậu, hàng giả, hàng cấm, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ và hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ trong thương mại điện tử.
Sửa đổi các văn bản quy phạm pháp luật
Cùng với sự đổi mới liên tục của công nghệ, hoạt động TMĐT cũng là lĩnh vực chịu nhiều tác động và thay đổi nhanh chóng nhất. Theo đó, các hành vi vi phạm về TMĐT ngày càng diễn ra tinh vi; hoạt động TMĐT có yếu tố nước ngoài phát sinh dưới nhiều hình thức, và một số mô hình hoạt động TMĐT mới đã và đang đặt ra yêu cầu mới đối với cơ quan quản lý nhà nước…Trên thực tế, Nghị định số 52/2013/NĐ-CP đã được xây dựng khá chi tiết và đáp ứng tốt yêu cầu của công tác quản lý, nhưng thị trường TMĐT phát triển nhanh và liên tục, đặt ra yêu cầu phải điều chỉnh. Hiện tại, Cục TMĐT và KTS đang chủ trì xây dựng Nghị định Sửa đổi Nghị định số 52/2013/NĐ-CP ngày 16 tháng 5 năm 2013 của Chính phủ về Thương mại điện tử. Đặc biệt các nội dung liên quan tới:
Đồng thời, dự thảo cũng sẽ sửa đổi, bổ sung một số nội dung khác gồm: Hợp nhất quy định tại các Thông tư hướng dẫn Nghị định số 52/2013/NĐ-CP về hoạt động TMĐT trên ứng dụng di động; quy định về vai trò, trách nhiệm của các bộ, ngành có liên quan trong việc quản lý hoạt động TMĐT; bổ sung trách nhiệm của chủ thương hiệu đối với hàng hóa, dịch vụ giao dịch trên các kênh TMĐT.
Ngoài ra, về chế tài xử lý vi phạm hành chính trong thương mại điện tử, Cục TMĐT và KTS đang phối hợp chặt chẽ với các Tổng cục Quản lý thị trường để hoàn thiện và trình Chính phủ ban hành Nghị định thay thế Nghị định số 185/2013/NĐ-CP ngày 15 tháng 11 năm 2013 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động thương mại, sản xuất, buôn bán nguồn gốc xuất xứ, hàng cấm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
Bộ công thương
